VINACHEM: Tự hào truyền thống
Kỷ niệm 56 năm Ngày Truyền thống ngành hóa chất là dịp để nhìn lại hành trình nhiều khó khăn nhưng đầy vẻ vang và tự hào. Trong hành trình đó, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (VINACHEM) đã không ngừng lớn mạnh, khẳng định vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế – xã hội, vừa đảm bảo sản xuất và đời sống nhân dân, vừa thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm và hiệu quả của một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước.
Thành lập từ trong gian khó
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, miền Bắc nước ta bước vào giai đoạn khôi phục kinh tế. Trong bối cảnh đó, ngành hóa chất được xem là một trong những ngành mũi nhọn. Bởi ngành này không chỉ cung cấp vật tư chiến lược cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp mà còn cho quốc phòng đất nước. Trên cơ sở đó, ngày 19/08/1969, Cục Hóa chất – trực thuộc Bộ Công nghiệp nặng ra đời. Đây cũng chính là tiền thân của Tập đoàn hóa chất Việt Nam (VINACHEM) ngày nay.
Chú thích ảnh: Nghị định số 150, ngày 19/08/1969 của Phủ Thủ Tướng về việc thành lập Cục Hóa chất – trực thuộc Bộ Công nghiệp nặng. Nguồn ảnh: www.vinachem.com.vn
Việc thành lập Cục Hóa chất được xem là một dấu mốc quan trọng. Bởi đây là lần đầu tiên, ngành hóa chất chính thức có một cơ quan quản lý tập trung, quy hoạch và chỉ đạo phát triển toàn diện. Và trong điều kiện kinh tế vô cùng khó khăn, cơ sở hạ tầng công nghiệp gần như chưa có như thế, đội ngũ cán bộ kỹ thuật còn mỏng, ngành hóa chất đã dũng cảm đương đầu với khó khăn. Kết quả là sự ra đời của các công trình trọng điểm, tạo nên những diện mạo đầu tiên của ngành. Đó là Nhà máy Supe Phốt Phát Lâm Thao cung cấp phân bón cho nông nghiệp; nhà máy Pin Văn Điển sản xuất pin dân dụng và phục vụ cho công tác quốc phòng; nhà máy Cao su Sao Vàng chuyên chế tạo săm lốp cho giao thông cho cả dân sự và quân sự… Từ phân bón, pin, săm lốt đến cao su... sự đóng góp của các nhà máy không chỉ đáp ứng nhu cầu sản xuất, đời sống người dân mà còn góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ tổ quốc.
Trong bối cảnh miền Bắc đang xây dựng cơ sở vật chất cho Chủ nghĩa Xã hội, miền Nam vẫn còn trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Miền Nam khi đó vừa khói lửa chiến tranh vừa ghi nhận sự xuất hiện các xí nghiệp sản xuất theo công nghệ nhập khẩu. Tiêu biểu trong số đó là Công ty Kỹ nghệ Hóa phẩm Huân Huân (tiền thân của Công ty CP Bột giặt Lix ngày nay). Công ty được hình thành năm 1972, đó cũng chính là sự khởi đầu quan trọng cho ngành công nghiệp hóa mỹ phẩm ở miền Nam, đặt nền móng để sau ngày đất nước thống nhất, các đơn vị như LIXCO hòa cùng dòng chảy chung của ngành hóa chất cả nước, dưới sự dẫn dắt của VINACHEM.
Chú thích ảnh: Việc xuất hiện Công ty Kỹ nghệ Hóa phẩm Huân Huân (tiền thân của LIXCO) theo công nghệ Ý trong bối cảnh đó là một minh chứng rõ ràng cho xu hướng hội nhập công nghệ, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hàng ngày như bột giặt, xà phòng, chất tẩy rửa… Ảnh nhà máy LIXCO những giai đoạn đầu
Vượt qua khó khăn
Theo thời gian, cùng với những tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học công nghệ và những yêu cầu ngày càng cao của thị trường, sự phát triển đất nước. Nền kinh tế tập trung, bao cấp bắt đầu bộc lộ nhiều hạn chế. Ngành hóa chất đối mặt với nhiều thách thức lớn. Bao gồm công nghệ cũ kỹ, nguồn vốn hạn chế, quản lý chưa kịp cập nhật các thay đổi của thị trường mới, thị trường nguyên liệu và xuất khẩu khó khăn do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính và xung đột chính trị trên thế giới.
Trong bối cảnh đó, kinh tế nước ta chuyển sang cơ chế thị trường định hướng XHCN. Với mục tiêu tạo “quả đấm thép”, nâng cao năng lực cạnh tranh các doanh nghiệp và thúc đẩy kinh tế vươn mình phát triển, năm 1994, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 91/TTg về việc thí điểm thành lập một số tập đoàn kinh doanh (gọi tắt là Tổng công ty 91) cho các ngành then chốt, trong đó đương nhiên có ngành hóa chất.
Tiếp nối Chỉ thị 91 là Quyết định Số 835/TTg ngày 20/12/1995 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Tổng công ty Hóa chất Việt Nam (VINACHEM) trực thuộc Bộ Công nghiệp nặng (nay là Bộ Công Thương). VINACHEM chính thức được khai sinh trên cơ sở hợp nhất Hóa chất I (Tổng công ty Phân bón và Hóa chất cơ bản) và Hóa Chất II (Tổng công ty Hóa chất công nghiệp và tiêu dùng).
Sự ra đời của VINACHEM không chỉ là bước tái cấu trúc doanh nghiệp Nhà nước mà còn là một dấu mốc quan trọng thể hiện quyết tâm của Chính phủ. Đó là duy trì vị thế chủ đạo của ngành hóa chất – từ hóa chất cơ bản đến hóa chất tiêu dùng. Qua đó tạo nền tảng vững chắc cho quá trình hiện đại hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao uy tín, vị thế của đất nước.
Trong quá trình ấy, LIXCO cũng đối mặt nhiều thử thách, đặc biệt khi thị trường bột giặt trong nước chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt từ các tập đoàn đa quốc gia. Không chấp nhận dừng lại, năm 2003, LIXCO trở thành một trong những đơn vị tiên phong thực hiện cổ phần hóa trong hệ thống VINACHEM, với vốn điều lệ ban đầu 36 tỷ đồng. Đây là quyết định mang tính bước ngoặt, thể hiện khát vọng tự lực vươn lên và minh chứng cho tinh thần dám nghĩ dám làm trong dòng chảy đổi mới chung của Tập đoàn.
Từng bước lớn mạnh, khẳng định vị thế
Xuyên suốt quá trình hình thành và phát triển, qua nhiều thăng trầm, từ giai đoạn tiền thân đến khi trở thành Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, VINACHEM đã không ngừng lớn mạnh và hoàn thành nhiều sứ mệnh lớn lao. Những đóng góp của VINACHEM không chỉ gắn bó chặt chẽ với đời sống từng hộ gia đình Việt Nam mà còn mang tính chiến lược cho nền kinh tế quốc dân. Cụ thể, ở lĩnh vực nông nghiệp, VINACHEM là một trong những nhà cung cấp phân bón chủ lực, chiếm khoảng 30% thị phần urê nội địa, góp phần quan trọng vào ổn định sản xuất nông nghiệp[1], góp phần quan trọng vào ổn định sản xuất và đời sống của hàng triệu nông dân. Cùng với đó, các sản phẩm cao su từ những đơn vị thành viên uy tín như Casumina, Cao su Đà Nẵng, Cao su Sao Vàng... không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn vươn ra quốc tế, góp phần xây dựng thương hiệu sản phẩm Việt Nam chất lượng cao.
Ở nhóm sản phẩm hóa mỹ phẩm và hàng tiêu dùng gia đình, LIXCO là một điểm sáng. Sau cổ phần hóa, từ mức doanh thu chỉ vài trăm tỷ đồng/năm, đến năm 2024, LIXCO đã đạt 2.877 tỷ đồng doanh thu, giá trị sản xuất công nghiệp theo giá thực tế đạt 2.864 tỷ đồng, hoàn thành 100% kế hoạch [2] trong bối cảnh thị trường đầy thách thức. Thành tích này góp phần vào kết quả chung của VINACHEM, khi giai đoạn 2020–2025, giá trị sản xuất công nghiệp toàn Tập đoàn đạt 277.256 tỷ đồng, tổng doanh thu hợp nhất 266.000–290.000 tỷ đồng [3].
Chú thích ảnh: Đại diện Ban lãnh đạo Tập đoàn và Công ty Cổ phần Bột giặt Lix chụp hình lưu niệm tại gian hàng Bột Giặt Lix trong sự kiện Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, kết hợp phát động chương trình Xanh hóa và Chuyển đổi số ngành Hóa chất tại Phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Không chỉ tập trung vào sản xuất kinh doanh, với kết quả là những con số ấn tượng, VINACHEM còn chú trọng vào trách nhiệm xã hội và quan tâm xây dựng môi trường phát triển bền vững. Môi trường đó chú trọng cả 3 trụ cột: hiệu quả kinh tế, con người và môi trường. Các đơn vị thành viên thi đua, tích cực tiên phong gương mẫu thực hiện. Trong dòng chảy chung đó, LIXCO cũng là một trong những đại diện tiêu biểu. Không chỉ mạnh dạn đầu tư hàng chục tỷ đồng cho công nghệ tự động hóa, môi trường làm việc an toàn, LIXCO còn chú trọng xây dựng các công trình phúc lợi cho người lao động như nâng cấp nhà ăn tập thể, xây dựng không gian làm việc xanh – sạch – đẹp.
Có thể nói, sự hình thành và phát triển của VINACHEM trong 56 năm qua là minh chứng sống động cho một doanh nghiệp nhà nước kiên cường, trách nhiệm, sáng tạo và hiệu quả. Trong hành trình ấy, LIXCO vinh dự được góp mặt, với những đóng góp thiết thực và tích cực của mình cho sự phát triển chung. Tin rằng, với sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban lãnh đạo Tập đoàn, cùng sự đồng lòng của các đơn vị thành viên, tương lai VINACHEM sẽ còn gặt hái nhiều thành công.
Nguồn:
[1] Nguyễn Phương (2025). Sản xuất khởi sắc, 'ông lớn' phân bón Vinachem đặt mục tiêu lợi nhuận 'khủng', < https://danviet.vn/san-xuat-khoi-sac-ong-lon-phan-bon-vinachem-dat-/muc-tieu-loi-nhuan-khung-20240706151514522-d1171513.html?utm_source=chatgpt.com>, xem 18/08/2025.
[2] Minh Nguyệt (2025). LIXCO: Giá trị sản xuất công nghiệp đặt mục tiêu tăng trưởng 6,7% năm 2025, < https://tapchicongthuong.vn/lixco--gia-tri-san-xuat-cong-nghiep-dat-muc-tieu-tang-truong-6-7--nam-2025-139818.htm> , xem 18/08/2025.
[3] Nguyệt Anh (2025). Đại hội Đại biểu Đảng bộ Tập đoàn Hóa chất Việt Nam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030: Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển, < https://tapchicongthuong.vn/dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-tap-doan-hoa-chat-viet-nam-lan-thu-iv--nhiem-ky-2025-2030--doan-ket-dan-chu-ky-cuong-dot-pha-phat-trien-142477.htm>, xem 18/08/2025
VINACHEM – TỰ HÀO TRUYỀN THỐNG, VỮNG BƯỚC TƯƠNG LAI (BÀI 2)
